5 Whys Analysis (Thai & English)

Why

เหตุผลหลักของการใช้การวิเคราะห์แบบ 5 Whys คือเพื่อค้นหาสาเหตุรากเหง้าของปัญหาอย่างเป็นระบบ แทนที่จะจัดการแค่กับอาการที่มองเห็นในทันที โดยการถามคำว่า "ทำไม" ซ้ำ ๆ หลายครั้ง—โดยทั่วไปคือ 5 ครั้ง แม้จำนวนครั้งจะปรับเปลี่ยนได้—ทีมงานจะสามารถเอาปัจจัยร่วมออก และเข้าไปถึงปัญหาหลักที่แท้จริงวิธีนี้ช่วยให้องค์กรสามารถมุ่งเน้นการแก้ไขไปที่จุดบกพร่องเชิงระบบได้อย่างลึกซึ้ง ซึ่งจะช่วยป้องกันไม่ให้ปัญหาเดิมกลับมาเกิดอีก การแก้ไขแค่ระดับผิวเผินอาจให้ผลลัพธ์ที่ดีเพียงชั่วคราว ในขณะที่การระบุและจัดการกับรากเหง้าของปัญหาอย่างแท้จริงจะส่งผลดีอย่างยั่งยืนต่อการปรับปรุงกระบวนการและการจัดการคุณภาพ [1]

What

การวิเคราะห์แบบ 5 Whys เป็นเทคนิคการแก้ปัญหาเชิงซ้ำที่มุ่งเน้นการค้นหาสาเหตุรากเหง้าของปัญหาเฉพาะเจาะจง โดยใช้การตั้งคำถามว่า “ทำไม?” ซ้ำกันหลายครั้ง—โดยทั่วไปคือ 5 ครั้ง—จนกว่าจะพบต้นตอที่แท้จริงของปัญหา คำตอบในแต่ละขั้นจะเป็นพื้นฐานสำหรับคำถาม “ทำไม” ในขั้นถัดไป สร้างลำดับเหตุผลอย่างเป็นตรรกะที่ช่วยลอกชั้นของอาการออกเพื่อเข้าถึงต้นเหตุ วิธีนี้ถูกพัฒนาขึ้นครั้งแรกในระบบการผลิตของโตโยต้า (Toyota Production System) และต่อมาได้ถูกนำไปใช้อย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เพื่อการปรับปรุงคุณภาพและการวิเคราะห์สาเหตุรากเหง้า ด้วยความเรียบง่ายของวิธีการ ทีมงานจึงสามารถติดตามความสัมพันธ์ระหว่างเหตุและผลได้อย่างเป็นระบบ และสามารถดำเนินการแก้ไขที่มุ่งเน้นไปที่ความล้มเหลวเชิงระบบ แทนที่จะหยุดเพียงแค่ที่อาการภายนอกของปัญหา [2] ดูรูปที่ 1 ประกอบ [3]

How

โดยให้ทำตามขั้นตอนด้านล่างนี้ [4]

1. กำหนดปัญหา (Define the Problem)

   - ระบุปัญหาให้ชัดเจนและเฉพาะเจาะจง เพราะหากกำหนดปัญหาคลุมเครือหรือกว้างเกินไป อาจนำไปสู่การแก้ไขที่ไม่ตรงจุด

   
   

2. รวมทีมงาน (Assemble the Team)

   - ควรเชิญบุคคลที่มีประสบการณ์ตรงกับกระบวนการหรือระบบที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้องและตรงกับความเป็นจริง

   
   

3. ถามว่า "ทำไม?" อย่างต่อเนื่อง (Ask "Why?" Iteratively)

   - เริ่มจากปัญหาที่ระบุไว้ แล้วถามว่า “ทำไมสิ่งนี้ถึงเกิดขึ้น?”

   - ใช้คำตอบจากแต่ละรอบเป็นคำถามสำหรับ “ทำไม?” ถัดไป

   - ถามต่อเนื่องอย่างน้อย 5 ครั้ง หรือจนกว่าจะพบสาเหตุรากเหง้า

   
   

4. ตรวจสอบสาเหตุรากเหง้า (Root Cause Verification)

   - ตรวจสอบว่าสาเหตุที่พบสามารถแก้ไขได้จริงหรือไม่ และหากแก้ไขแล้วจะช่วยป้องกันไม่ให้ปัญหาเกิดซ้ำหรือไม่

   - หากยังไม่ใช่รากเหง้าที่แท้จริง ให้ถาม “ทำไม?” ต่อ หรือย้อนกลับไปตรวจสอบคำตอบก่อนหน้าอีกครั้ง

   
   

5. ดำเนินการแก้ไข (Implement Solutions)

   - เสนอแนวทางแก้ไขที่เจาะจงสาเหตุรากเหง้าที่ค้นพบ กำหนดผู้รับผิดชอบและวางแผนการติดตามผล

   
   

6. ทบทวนผลลัพธ์ (Review Effectiveness)

   - เมื่อดำเนินการแก้ไขแล้ว ควรติดตามผลในระยะเวลาหนึ่ง หากปัญหายังคงเกิดขึ้น ให้กลับไปทบทวนกระบวนการวิเคราะห์ใหม่อีกครั้ง.

Why

The primary reason for using the 5 Whys analysis is to systematically uncover the root causes of problems rather than merely addressing their immediate symptoms [1]. By persistently asking "why" multiple times—typically five, though the number can vary—teams can move beyond proximate or contributing factors and reveal the underlying issue responsible for the recurrence of a problem. This approach encourages organizations to direct their corrective actions at deeper, systemic failures, thereby preventing problems from resurfacing in the future. Addressing only surface-level causes may lead to temporary fixes, while identifying and acting on the true root cause has a lasting impact on process improvement and quality management. See Figure 1 above [4].

What

The 5 Whys analysis is an iterative problem-solving technique aimed at identifying the root cause of a particular issue [2]. It involves repeatedly asking the question “why?”—typically five times—until the underlying cause is discovered. Each answer forms the basis for the next question, creating a logical sequence that peels back layers of symptoms to reveal the origin of the problem. Originally developed within the Toyota Production System, the method has since been widely adopted in various industries for quality improvement and root cause analysis. Its simplicity allows teams to systematically trace cause-and-effect relationships and implement solutions that address systemic failures rather than just surface-level symptoms.

How

By following these steps below [3].

1. Define the Problem

   - Clearly identify the issue to be examined. Ambiguous or broad problem statements may lead to off-target solutions.

2. Assemble the Team

   - Preferably involve people with first-hand experience of the process or system involved to ensure factual, accurate answers.

3. Ask "Why?" Iteratively

   - Begin with the problem statement and ask "Why did this happen?"

   - Use each response as a prompt for the next "Why?".

   - Continue at least five times or until a root cause emerges.

4. Root Cause Verification

   - Ensure that the identified root cause can be acted upon: is it actionable, and will addressing it prevent recurrence?

   - If not, continue asking "Why?" or re-examine prior responses.

5. Implement Solutions

   - Propose and apply corrective actions targeting the discovered root cause. Assign responsibilities and a follow-up plan.

6. Review Effectiveness

   - After corrective actions are in place, review the results over a period. If the problem persists, revisit the process.

Reference

[1] M. Barsalou, and B. Starzyńska, "Inquiry into the use of five whys in industry," Quality Innovation Prosperity, vol. 27, no. 1, 2023.

[2] P. Gangidi, "A systematic approach to root cause analysis using 3 × 5 why’s technique," Scholarly Journal, vol. 10, no. 1, pp. 295-310, 2019.

[3] businessmap, "Unlock the power of 5 whys: Root cause analysis made easy," businessmap, [online], Available: https://businessmap.io/lean-management/improvement/5-whys-analysis-tool

[4] R. S. Keyser, P. Pooyan, "Lean at home: Applying 5 whys and lean PFMEA to home projects," Journal of applied research on industrial engineering, vol. 10, no. 1, pp. 45-55, 2023.

Note

• Writers: Dahm & perplexity.ai

• Editor: Dahm

• Translators into Thai: Dahm & ChatGPT